Van Haasteren puzzel

In tijden van lockdown was opeens iedereen aan het puzzelen. Bij velen lag er een puzzel van Jan van Haasteren op tafel. Bekend om zijn typische karakters, drukke scènes en vooral zijn humor. Valk Magazine ontmoette de bekende tekenaar bij hem thuis.

85 jaar oud is hij al, maar nog steeds komen er elk jaar zeker nog drie puzzelplaten van zijn hand. En genieten van het tekenen doet hij volop. ȊHet geeft me zo’n genoegen, daar kan geen drank of drugs tegenopȋ, vertelt Jan van Haasteren met een grote glimlach op zijn gezicht. Het tekenen zat er al van jongs af aan in. “Mijn broer ging buiten spelen, ik bleef liever binnen tekenen. Als ik een stukje papier voor me had, zat ik erop te knoeien.ȋ Na de Academie voor Beeldende Kunsten in Rotterdam belandde hij in de stripwereld en tekende grote reclameplaten in opdracht voor biermerken. “Die gingen heel Europa over. Op een gegeven moment zijn we bij de puzzeluitgever Jumbo gaan vragen of ze daar geen puzzel van konden maken. We doen geen humoristische puzzels’, was het antwoord. Toch hebben ze er eentje geprobeerd en binnen een maand vroegen ze of er nog een tweede kon komen. Het ging als een speer. Inmiddels heb ik er zeker wel 140 getekend. Het is net als jullie Van der Valk Hotels: gewoon met eentje begonnen

ONTDEKKINGSREIS Van Haasteren:

“Op een goede puzzel moet veel te zien zijn. Een van mijn favoriete platen is Het Ziekenhuis. Je ziet hier bijvoorbeeld een hond met aan zijn halsband een losse arm. Verderop zie je dan iemand zonder arm. Dat doe ik altijd, er moeten connecties in zitten. Dat is voor puzzelaars hét ding. Ze hebben het niet direct in de gaten, het is een soort ontdekkingsreis. Dat als je hem af hebt, je ziet: verrek… dat is lollig.”

De ideeën voor puzzels kunnen overal ontstaan. “Ik hoor wat en ga zitten fantaseren. ’s Nachts droom ik regelmatig over situaties die ik in mijn puzzels kan gebruiken. Ik word wakker en denk dan: dat is zó absurd, dat moet ik tekenen! Mijn fantasie moet eruit, dus dat zal ’s nachts ook wel gebeuren. Zo slaan in mijn brein de stoppen niet door!” Zelf puzzelen doet hij niet. “Een schrijver gaat toch ook niet zitten lezen wat voor spannende roman hij geschreven heeft. Ik heb die plaat in het hele proces al zo vaak getekend.” Jans dochters puzzelden wel veel. Gek werden ze van hun vader, vertelt zijn dochter Saskia met een lach. “Dan zat je uren te zoeken en liep hij langs en pakte zo dat ene stukje. Of hij hield een stukje achter… Dan dachten wij dat de hond het had opgegeten.” DOORGAAN Door de jaren heen heeft Van Haasteren veel fanmail gekregen. Dat blijft iets wonderlijksȋ, vertelt hij. ȊMensen delen lief en leed en vertellen dat de puzzels hen troost bracht. Geweldig, dan weet je waarvoor je het doet. Zo ontmoette ik ooit in Maastricht een meisje met een autoimmuunziekte. Op de ziekenhuisvloer was ze een puzzel van 5000 stukjes aan het maken. Toen ik haar vertelde dat ík die had getekend, was ze helemaal in tranen van ontroering.”

Aan stoppen denkt de populaire tekenaar nog niet. “Zolang het kan, blijf ik doortekenen”, vertelt Van Haasteren vastberaden. “Ik heb al bibberhanden, maar nog voldoende controle. Ik neem mijn tijd, teken rustig en beheerst. Vroeger stond ik om 7 uur op en ging tot ’s avonds laat door. Ik was bezeten en kon het niet laten. Tegenwoordig is dat minder, maar nog steeds ben ik altijd bezig. Regelmatig zit ik tijdens het tekenen te lachen, of acties en gezichtsuitdrukkingen na te doen. Dat is iets wat automatisch gaat. Ik heb er gewoon ontzettend veel lol in.”